Instytut Nauk o Polityce i Bezpieczeństwie Uniwersytetu Szczecińskiego
Katedra Badań nad Migracjami i Ruchami Społecznymi
Katedra Studiów nad Bezpieczeństwem
Polskie Towarzystwo Nauk Politycznych O. Szczecin
Międzynarodowa konferencja naukowa
Człowiek w zagrożeniu – wokół ludobójstwa, zbrodni przeciwko ludzkości
i zbrodni wojennych
11-12 maja 2023 r.
Idea konferencji Człowiek w zagrożeniu – wokół ludobójstwa, zbrodni przeciwko ludzkości i zbrodni wojennych wypracowana została podczas dyskusji politologów, socjologów, ekonomistów, prawników, przedstawicieli nauk o bezpieczeństwie, samorządowców, aktywistów organizacji pozarządowych dotyczących wybuchu wojny w Ukrainie i jej konsekwencji. Dedykowana jest zagadnieniom, które wiążą się z polityczno-militarnym źródłem zagrożeń dla jednostki i społeczeństwa w kontekście działań wojennych, zarówno tych prowadzanych w Ukrainie, jak również trwających w innych regionach świata. Służy wyartykułowaniu możliwych konsekwencji dla egzystencji i zaspakajaniu podstawowych potrzeb tak jednostki, jak i całych społeczeństw.
W obliczu wojny na terytorium Ukrainy kluczowe i wymagające naukowej egzegezy stały się takie kategorie jak: ludobójstwo, zbrodnia przeciwko ludzkości, zbrodnie wojenne. Są one tematem dla badaczy i obserwatorów otaczającej nas rzeczywistości, wymagającym interdyscyplinarnego podejścia. Przy czym analiza powyższych zagadnień wymaga uwzględnienia szeregu istotnych kwestii. Po pierwsze, pojawia się pytanie o cele i motywy rosyjskich działań, powody dla których Władimir Putin wraz z pokoleniem nacjonalistycznie nastawionych polityków zmierza do zniszczenia suwerennego państwa także metodami, które w odczuciu opinii publicznej określane są mianem barbarzyńskich, niehumanitarnych, łamiących międzynarodowe zasady. W ciągu ostatnich lat społeczność międzynarodowa w coraz większym stopniu uwrażliwiła się bardziej na mechanizmy ludobójstwa, prawie zawsze związanego z prowadzeniem wojny. W związku z powyższym istotna jest naukowa egzegeza czynników determinujących podejmowane działania, które niezależnie od poziomu rozwoju społeczeństw wciąż przybierają postać niehumanitarnych. Po drugie, należy analizie poddać skutki podjętych przez rosyjskiego prezydenta działań z perspektywy Rosji i jej międzynarodowego kontekstu, ich wpływie na bezpieczeństwo międzynarodowe. Zależy nam, aby podczas konferencji podjęte zostały rozważania na temat krótko i długofalowych konsekwencjach rosyjskiej inwazji i to na wielu poziomach: politycznym, militarnym, ekonomicznym, społecznym. Zarazem jednak rosyjska inwazja na Ukrainę, jej przebieg, stosowane środki, okoliczności towarzyszące działaniom wojennym stanowią jedynie przyczynek i zarzewie do naukowej dyskusji na temat ludobójstwa, zbrodni przeciwko ludzkości i zbrodni wojennych w szerszym kontekście. Chcemy zwrócić uwagę, iż niezależnie od doświadczeń jakie były w ostatnich dziesięcioleciach udziałem państw i społeczeństw, niezależnie od prawno-międzynarodowych regulacji ataki na ludność cywilną, ataki na obszary cywilne i uderzenia w obiekty chronione stanowią nieodłączny element rzeczywistości, stanowią zaplanowany, celowy i świadomy sposób działania łamiący reguły prawa międzynarodowego. Naszą intencją jest wskazanie, iż w zmieniającym się krajobrazie wojny, modyfikacji metod jej prowadzenia i w obliczu ludobójstwa ważną rolę odgrywali zawsze uczeni. Stawia się przed nimi podwójne zadanie po pierwsze, wyodrębnić stany i okoliczności, które przyczyniają się do wybuchów ludobójstwa, po drugie, podsunąć środki zapobiegania takim wybuchom czy też ich tłumienia w dalszym biegu wydarzeń? Istotne jest również zwrócenie uwagi na konieczność wyznaczania granic pomiędzy wskazanymi kategoriami, unikanie nadużywania tych kategorii i prób wartościowania w debacie publicznej i medialnej.
W imieniu Organizatorów
dr hab. Renata Podgórzańska, prof. US
