Polityki publiczne, choć są dość nowym zagadnieniem w debacie publicznej, stanowią nieodzowny element naszej rzeczywistości. Mimo tego, iż możemy nie zdawać sobie sprawy ich występowania to niewątpliwie podlegamy im, jesteśmy ich częścią, a niekiedy pomagamy je współtworzyć. Jak słusznie zaznacza dr hab. Tomasz Czapiewski, dyrektor Instytutu Nauk o Polityce i Bezpieczeństwie: “w Europie Zachodniej polityka publiczna od zawsze stanowiła fundament nauk o polityce, w Polsce niestety traktowana była po macoszemu, być może dlatego, że stawiała zbyt duże wymagania metodologiczne, a przez powiązanie z praktyką obnażała słabości badaczy”.

9 czerwca 2021 roku mieliśmy sposobność poszerzyć naszą wiedzę o politykach publicznych, dzięki międzynarodowej konferencji naukowej “Polityki publiczne w dobie pandemii COVID-19. Analiza problemu i wyzwania na przyszłość” zorganizowanej w formule on-line przez Uniwersytet Szczeciński, a dokładniej przez Katedrę Systemów Politycznych i Polityk Publicznych Instytutu Nauk o Polityce i Bezpieczeństwie. Spotkanie to zainaugurowało coroczny cykl konferencji, organizowanych przez naszą uczelnię poświęconych tej tematyce. 

Jak zwraca uwagę dr hab. Tomasz Czapiewski: “idea konferencji z jednej strony narodziła się dość spontanicznie, z powodu przedłużającego się okresu pandemicznego zawieszenia i poczucia, że mimo warunków trzeba coś robić – działać naukowo, a wymiana myśli na konferencjach jest według mnie jednym z podstawowych elementów pracy badawczej. Z drugiej strony jest to skutek istotnej zmiany organizacyjnej w obrębie Instytutu – powstania Katedry Systemów Politycznych i Polityk Publicznych, co opierało się na diagnozie istniejącego stanu (wielu naszych badaczy zajmuje się politykami sektorowymi), ale też jest pewną deklaracją programową, czym chcielibyśmy się zajmować w przyszłości szerzej. Konferencja jest zawsze pewną niewiadomą, ale jesteśmy bardzo zadowoleni z szerokiego odzewu badaczy z całej Polski i nawet spoza kraju”.

Podczas tegorocznej konferencji mieliśmy przyjemność wysłuchać wystąpień licznych prelegentów, przedstawicieli różnych dyscyplin naukowych, specjalistów w tej dziedzinie, od których czerpanie wiedzy było czystą przyjemnością. Głos zabrali m.in. prof. dr hab. Andrzej Zybała (Szkoła Główna Handlowa w Warszawie), prof. UWr dr hab. Przemysław Żukiewicz (Uniwersytet Wrocławski),  prof. UEP dr hab. Ida Musiałkowska (Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu), prof. dr hab. Benon Z. Szałek (Uniwersytet Szczeciński).

“Nieprzypadkowo w naszej konferencji ważną rolę odgrywają przedstawiciele Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie czy Uniwersytetów Ekonomicznych. Chcielibyśmy w naszym Instytucie, oczywiście w wybranych obszarach, wypracować potencjał, który będzie mógł wspierać wiedzą ekspercką działania władz lokalnych czy regionalnych, a czasem  nawet w procesie legislacyjnym na szczeblu centralnym” – dodaje dr hab. Czapiewski.

Głównymi obszarami tematycznymi poruszanymi podczas debaty było podejście teoretyczno-metodologiczne w badaniu polityk publicznych, projektowanie i implementacja sektorowych polityk publicznych w dobie pandemii, uwarunkowania oraz dylematy polityk publicznych na poziomie lokalnym i regionalnym w kryzysie pandemicznym, a także sytuacja administracji publicznej wobec wyzwań związanych z pandemią COVID-19. Możliwość aktywnego udziału w konferencji mieli również studenci, którzy także podjęli się próby analizy tych zagadnień.

Możemy się zatem zastanawiać “Dlaczego polityki publiczne? Studenci często mówią, że potrzebują połączenia teorii z praktyką, to polityki publiczne to właśnie to miejsce, gdzie polityka ta bardziej abstrakcyjna i odległa styka się z codziennym życiem ludzi. Polityka publiczna wymaga interdyscyplinarności, włączania osiągnięć innych dyscyplin naukowych, np. psychologii. Ciekawych zachęcam do poznania np. „teorii szturchania”. Dobra polityka publiczna musi być oparta na dowodach, czasem rozwiązania problemów nie dzielą się na lewicowe i prawicowe, ale na dobre i niedobre lub efektywne i nieefektywne. Internetowy Profil Zaufany to właśnie przykład dobrej polityki publicznej”- komentuje dr hab. Tomasz Czapiewski

Nie ulega wątpliwości, że na kształt polityk publicznych jak i sam rozmiar agendy wpływa zaistniała sytuacja, otaczająca nas rzeczywistość. Od 2020 roku administracje rządowe i samorządowe w większości państw stanęły przed nowym wyzwaniem jakim okazało się budowanie nowego systemu koordynacji działań i wypracowania sprawnych narzędzi do walki z pandemią COVID-19. W dobie pandemii polityki publiczne powinny się stale zmieniać, dostosowywać i reagować na sytuacje kryzysowe, a sami politycy czy decydenci powinni walczyć z fake newsami oraz pojawiającą się dezinformacją, która niewątpliwie wpływa ujemnie na jakość i efektywność działań podejmowanych interwencji publicznych.

Pojawia się zatem pytanie jak skutecznie wprowadzać i realizować, a potem egzekwować przestrzeganie regulacji prawnych i wytycznych, gdy część społeczeństwa i opinii międzynarodowej poddaje w wątpliwość samo występowanie pandemii?

Wprowadzane ograniczenia w przemieszczaniu się, restrykcje związane z nakazem noszenia maseczek czy przeprowadzana obecnie akcja szczepień są efektami  polityk publicznych realizowanych w zakresie walki i przeciwdziałania skutkom pandemii.

„Wyzwaniem polityk publicznych jest to, że pandemia zmieniła na trwałe świat i powrotu 1:1 nie będzie co więcej widać wagę wiedzy/danych, dobrego planowania i organizowania polityk dla życia (dosłownie życia) ludzi” podsumowuje dr hab. Tomasz Czapiewski.

Miejmy nadzieję, że skutecznie przeprowadzona akcja szczepień i ogólna poprawa sytuacji pozwoli nam na to, aby przyszłoroczna konferencja poświęcona tej tematyce mogła odbyć się w formacie stacjonarnym.