Katedra Studiów nad Bezpieczeństwem to jedna z czterech jednostek Instytutu Nauk o Polityce i Bezpieczeństwie Uniwersytetu Szczecińskiego. Powołana została w celu prowadzenia działalności badawczej, dydaktycznej i organizacyjnej w obszarze studiów nad bezpieczeństwem. Katedra powstała na bazie funkcjonujących w ramach istniejącego do 30 września 2019 roku Instytutu Politologii i Europeistyki US zakładów zajmujących się problematyką bezpieczeństwa, a mianowicie: Zakładu Strategii i Bezpieczeństwa Europejskiego, Zakładu Badań nad Konfliktami i Pokojem oraz Zakładu Operacji Pokojowych i Reagowania Kryzysowego. Funkcję kierownika Katedry decyzją Rektora Uniwersytetu Szczecińskiego pełni dr hab. Jarosław Piątek prof. US.
Obszar badawczy Katedry Studiów nad Bezpieczeństwem obejmuje szeroko rozumianą problematykę bezpieczeństwa państwa w wymiarze wewnętrznym i zewnętrznym. Jest on ściśle powiązany z dyscyplinami naukowymi reprezentowanymi przez jej członków, a mianowicie: nauki o bezpieczeństwie oraz nauki o polityce i administracji.
Katedra ogniskuje swoją działalność wokół trzech rodzajów aktywności: badawczej, dydaktycznej oraz organizacyjnej. Efektem zaangażowania pracowników Katedry są cenione w środowisku akademickim liczne publikacje naukowe dotyczące szeroko rozumianej problematyki bezpieczeństwa. Stanowią one cenne wsparcie w procesie realizacji kierunków studiów organizowanych przez Wydział Nauk Społecznych Uniwersytetu Szczecińskiego, przede wszystkim kierunków Bezpieczeństwo wewnętrzne oraz Bezpieczeństwo narodowe studia pierwszego i drugiego stopnia. Pracownicy Katedry realizują także zajęcia w ramach cykliczne uruchamianych studiów podyplomowych. Zakres tematyki studiów nt. Zarządzanie kryzysowe w regionie obejmuje analizę efektywności działania organów administracji publicznej, służb, inspekcji i straży w sytuacjach zagrażających bezpieczeństwu państwa i obywateli. Ponadto pracownicy Katedry są organizatorami licznych konferencji naukowych o krajowym i międzynarodowym charakterze, warsztatów, seminariów, spotkań kierowanych do młodzieży akademickiej oraz uczniów szkół ponadpodstawowych, chociażby takich jak organizowane coroczne Forum Bezpieczeństwa.
Kierownikiem Katedrę Studiów nad Bezpieczeństwem jest dr hab. Jarosław Piątek, prof. US. Jego zainteresowania naukowe koncentrują się na problematyce dotyczącej zagadnień bezpieczeństwa państwa oraz sił zbrojnych i ich roli w konfliktach i wojnach, a także procesu stabilizacji i umacniania bezpieczeństwa międzynarodowego, uwarunkowań i kierunków polityki bezpieczeństwa, technologii w procesie bezpieczeństwa. Jest przewodniczącym Kolegium redakcyjnego Reality of Politics [estimate, comments, forecasts] wydawanego przez Wydawnictwo Adam Marszałek.
W skład Katedry wchodzą: dr hab. Andrzej Aksamitowski, prof. US, którego zainteresowania badawcze związane są z zagadnieniami obronności państwa w ujęciu historycznym i współczesnym, a także problematyka organizacji wojsk, prowadzenia działań wojennych w warunkach szczególnych. Badania obejmują problematykę dotyczącą fortyfikacji stałych i znaczenie terenu w wojnach a także kartografią wojskową. Aktualnie koncentruje się nad ukazaniem wykorzystania przez człowieka zwierząt i ich udziału w wojnach oraz roli kultury fizycznej i sportu w obronności tworzeniu struktur bezpieczeństwa państwa (w ujęciu historycznym). Aktywnie uczestniczy w pracach Towarzystwa Przyjaciół Twierdzy „Modlin”, Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Historyków Wojskowości oraz Towarzystwa National Geographic Society; dr hab. Grzegorz Ciechanowski prof. US specjalizujący się w zagadnieniach związanych z problematyką operacji pokojowych, w tym zaangażowania Wojsko Polskie w operacjach humanitarnych i stabilizacyjnych. Przedmiotem zainteresowań naukowych są także kwestie dotyczące barwy i symboli wojskowych. Jest członkiem honorowym Stowarzyszenia Kombatantów Misji Pokojowych ONZ; opiekun Studenckiego Koła Naukowego „Sydonia”; dr hab. Marek Cupryjak, którego badania obejmują problematykę przygotowania służb państwowych na rzecz obronności państwa, w tym przygotowanie funkcjonariuszy służb państwowych i pracowników kwalifikowanych ochrony z zakresu samoobrony i taktyki i techniki interwencji. organizacji sił i środków do zwalczania terroryzmu, w tym manewrowości formacji policyjnych, także badanie poczucia bezpieczeństwa w wymiarze lokalnym; dr Zygmunt Kozak, badacz dziejów polskiej aeronautyki, w tym lotnictwa wojskowego w Polsce oraz polskich lotniczych organizacji paramilitarnych; dr Jan Pilżyc, którego badania koncentrują się na analizie współpracy cywilno-wojskowej dotyczącej bezpieczeństwa ważniejszych obiektów infrastruktury krytycznej państwa na wypadek ewentualnej wojny; dr Szczepan Stempiński, specjalizujący się w badaniach bezpieczeństwa imprez masowych, także zakresu bezpieczeństwa realizowanego przez jednostki samorządu terytorialnego, czego efektem są jego działania na rzecz bezpieczeństwa lokalnego. Od 2007 r. Pełnomocnik, a w latach 2011 – 2017 Doradca Prezydenta Miasta Szczecin ds. bezpieczeństwa. Twórca pododdziału policji konnej w Szczecinie oraz współautor koncepcji bezpieczeństwa na obszarach wodnych dla m. Szczecina, a także zapewnienia bezpieczeństwa Regat TTSR 2013 r. Od 2015 r. Przewodniczący Zespołu ds. rozbudowy i integracji systemu monitoringu miejskiego w Szczecinie. W latach 2012-2014 członek Komisji ds. Licencji Klubowych, a w latach 2010-2015 delegat meczowy PZPN. Od 2011 r. przedstawiciel Prezydenta Miasta Szczecin w pracach Wojewódzkiego Zespołu ds. Bezpieczeństwa Imprez Masowych przy Wojewodzie Zachodniopomorskim; dr Ewelina Kochanek, której zainteresowania badawcze skupiają się wokół problematyki bezpieczeństwa energetycznego, a także zarządzania kryzysowego w tym na analizie zagrożeń na poziomie lokalnym i krajowym, oraz aspekty zarzadzania ryzykiem; dr Mariusz Sikora, którego zainteresowania badawcze koncentrują się na społecznych i geograficznych uwarunkowań bezpieczeństwa lokalnego, również dotyczą stanu bezpieczeństwa wodnego, w tym procesu tworzenia i organizacji wyznaczonych obszarów wodnych oraz organizacji ratownictwa wodnego w województwie zachodniopomorskim. Efektem badań naukowych są działania wdrożeniowe systemu oznakowanie i jakości wody kąpielisk na Pomorzu Zachodnim oraz modelowanie profili osób zagrożonych utonięciem na obszarach wodnych województwa zachodniopomorskiego. Efektem badań naukowych są działania wdrożeniowe systemu oznakowanie i jakości wody kąpielisk na Pomorzu Zachodnim oraz modelowanie profili osób zagrożonych utonięciem na obszarach wodnych województwa zachodniopomorskiego. Aktywnie uczestniczy w pracach Rady Społecznej Wojewódzkiej Stacji Pogotowia Ratunkowego w Szczecinie Członek Rady Społecznej Wojewódzkiej Stacji Pogotowia Ratunkowego w Szczecinie, Kapituły Zachodniopomorskiego Feniksa działającej przy Urzędzie Marszałkowskim Województwa Zachodniopomorskiego oraz Uczelnianego zespołu ds. szkolenia wojskowego Legii Akademickiej; dr Cezary Gużniczak, badacz problematyki zarządzania kryzysowego ujęciu normatywnym, instytucjonalnym, funkcjonalno-formalnym i materialnym, także działania Policji w sferze bezpieczeństwa i porządku publicznego, oraz zagadnień bezpieczeństwa i porządek ruchu drogowego w aspekcie normatywnym, funkcjonalnym i materialno-technicznym. Współwykonawca badań określających poziom poczucia bezpieczeństwa mieszkańców Gminy Miasto Szczecin, Kierujący grupą analizy i oceny przebiegu jednoszczeblowego treningu sztabowego z udziałem Miejskiego Zespołu Zarządzania Kryzysowego GMS pod krypt. „WODA 2019”; dr Michał Romańczuk, specjalizuje się w zagadnieniach obejmujących politykę zagraniczną i bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej, konflikty zbrojne i systemem bezpieczeństwa regionalnego na obszarze postradzieckim, system polityczny państw obszaru postradzieckiego, a także badacz współczesnego terroryzm. Stypendysta Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej (NAWA); mgr Sylwia Serwońska, której zainteresowania badawcze skupiają się wokół szeroko pojętej komunikacji międzykulturowej, zarządzania ryzykiem w płaszczyźnie bezpieczeństwa publicznego, edukacją bezpieczeństwa, a także aspektami bezpieczeństwa kulturowego, analizą uwarunkowań globalnego terroryzmu, zagrożeniami dla bezpieczeństwa ekologicznego. Jest opiekunem koła naukowego Bezpieczeństwa i wojskowości Si vis pacem para bellum. Aktywnie współpracuje z szkołami średnimi posiadającymi klasy mundurowe.
Najważniejsze publikacje pracowników katedry ostatnich lat
A. Aksamitowski, (współautor) Zygmunt Lasocki, Wspomnienia szefa administracji Polskiej Komisji Likwidacyjnej i Komisji Rządzącej, Szczecin 2018, [książka została wyróżniona w konkursie ogólnopolskim organizowanym przez: Narodowe Centrum Kultury; Instytut Pamięci Narodowej, TVP i Polskie Radio jako „Książka historyczna roku 2019” za najlepsze wspomnienia dotyczące historii Polski w XX wieku].
A. Aksamitowski, Bitwa nad rzeką Metaurus 207 rok p.n.e. [Metaurus 207 BC]. Czwarta decydująca bitwa w dziejach świata, [w:] Wojna – wojsko – historia wojskowości. Problemy i kierunki badań historyczno-wojskowych. Księga jubileuszowa na 50-lecie Zakładu Historii Wojskowości Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, pod red. Macieja Franza i Zbigniewa Pilarczyka, Wydawnictwo UAM, Poznań 2019.
G. Ciechanowski, Polskie formacje obrony terytorialnej 1937–2019 [w:] Bezpieczeństwo w badaniach i praktyce, J.J. Piątek, R. Podgórzańska, S. Stempiński (red.), Toruń 2020, s. 165–187
G. Ciechanowski, (współredakcja) Kształtowanie przestrzeni bezpieczeństwa państwa, Gdynia 2020.
M .Cupryjak, Prewencja antyterrorystyczna państwa demokratycznego, Szczecin 2019.
M. Cupryjak, (współredakcja) Policja i inne podmioty państwowe w zagrożeniu terrorystycznym, przestępczym, sił natury i uwarunkowaniach społecznych, Szczecin 2018.
C. Gużniczak (współautor), Zapobieganie sytuacjom kryzysowym w nowoczesnych obiektach handlowo-usługowych. Studium przypadku na przykładzie Centrum Handlowego „Galeria Kaskada” w Szczecinie [w:] J. Kisielnicki, T. Płusa, S. J. Rysz, J. Rajchel, K. Rajchel (red.), Rola i zadania administracji publicznej w zarządzaniu bezpieczeństwem w Polsce, Rzeszów 2017.
C. Gużniczak, Counteracting effects of a long-lasting electrical power failure in the area of large cities. A case study for the municipality of the city of Szczecin [w:] Modern Management Review, vol. XXIII, 2018.
E. Kochanek, Wielowymiarowość interesów energetycznych w dobie transformacji systemowej, Warszawa 2021.
E. Kochanek, Wpływ niemieckiej Energiewende na transformację energetyczną w Unii Europejskiej, Przegląd Zachodni, 2020, nr 4.
Z. Kozak (współautor), Kapitan Zbigniew Józef Burzyński (1902-1971), Pruszków 2019.
Z. Kozak, Lotnictwo Wojsk Obrony Powietrznej Kraju w latach 1960-1970, [w:] Gospodarka i polityka w czasach przemian, red. nauk. M. Kamola-Cieślik, Ł. Tomczak, Toruń 2020.
J. Piątek, (współredakcja), Leksykon Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Szczecin 2017.
J. Piątek, Is the Modernization Process Becoming a Challenge or a Threat to the Security Policy and the Armed Forces? “Polish Political Science Yearbook”, 2019, vol. 48, iss. 1.
J. Piątek, Nie. Państwo, wojna, bezpieczeństwo, Toruń 2019.
J. Pilżys, Obrona cywilna w Polsce. Współczesność i perspektywy, Toruń 2019.
J. Pilżys, Training and educational work in the Territorial Defense Force, “Scientific Journal of the Military University of Land Forcess” 2019.
M. Romańczuk, Geopolitical Determinants In The Foreign Policy Of The Russian Federation, „Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne”, 2019, nr 64 (4).
M. Romańczuk, Tatarzy Krymscy w geopolitycznej rywalizacji o Półwysep Krymski między Rosją a Ukrainą, „Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne”, 2020, nr 66 (2).
M. Sikora (współautor), Założenia prawno-organizacyjne procesu rozwoju systemu bezpieczeństwa wodnego, Szczecin 2020.
S. Serwońska, (współredakcja), Korelacje bezpieczeństwa publicznego i bezpieczeństwa ekologicznego. Case study, Szczecin 2020.
S. Serwońska, Cyberbezpieczeństwo Chińskiej Republiki Ludowej – wybrane aspekty [w:] Współpraca i rywalizacja państw azjatyckich (red.) Joanna Marszalek-Kawa, Jakub Zajączkowski, Toruń 2019.
Sz. Stempiński, (współredakcja J.J. Piątek, R. Podgórzańska) Bezpieczeństwo w badaniach i w praktyce, Toruń 2020.
Sz. Stempiński, Wpływ epidemii wirusa SARS-CoV-2 na bezpieczeństwo Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego, „Przegląd Zachodniopomorski” 2020, nr 3.