Międzynarodowa konferencja naukowa: „Wojna w polityce. Polityka wojny”

Instytut Nauk o Polityce i Bezpieczeństwie Uniwersytetu Szczecińskiego

Katedra Badań nad Migracjami i Ruchami Społecznymi

Katedra Studiów nad Bezpieczeństwem

Polskie Towarzystwo Nauk Politycznych O. Szczecin

serdecznie zapraszają do udziału w międzynarodowej konferencji

„Wojna w polityce. Polityka wojny”

Szczecin, 6-7 czerwca 2024 r.

Analizując otaczającą nas rzeczywistość, trudno nie zgodzić się ze stwierdzeniem, iż militarna przemoc (wojna) jest niewątpliwie zjawiskiem przynależnym każdej epoce. Wojny naszych czasów oraz mechanizm stosowania w nich przemocy jest wynikiem szeregu procesów. Mimo, że wojna została powszechnie uznawana za największe możliwe okropieństwo i straciła swoją legitymizację, to duch polityki nie pozwala na jej kompletne odrzucenie. Znakomitym przykładem jest wojna toczona od 24 lutego 2022 na Ukrainie. Okrucieństwo, bezpardonowość i krwawość stały się ich nieodłącznymi elementami relacji współczesnych polityk Rosji i Ukrainy. Niestety, wskazany przykład nie jest odosobniony we współczesnych stosunkach międzynarodowych, w których nierzadko polityka zagraniczna prowadzona jest przy użyciu środków militarnych traktowanych przez państwo odwołujące się do tego rodzaju działań jako uzasadnione ich interesem narodowym.

Dość powszechne jest przekonanie, że prawo międzynarodowe w nikłym stopniu wpływa na zachowania państw. Taka ocena roli prawa międzynarodowego właściwa jest najczęstszemu, realistycznemu podejściu do polityki międzynarodowej. W ujęciu realistycznym świat jest zdominowany przez państwa, dla których motorem działania jest zawsze ich interes narodowy. Polityka poprzez wojnę charakteryzują się wielością zaangażowanych w walki uczestników. Stan ten powoduje, że konflikty te określane są często mianem wojny „sprywatyzowanej”. Rozgrywająca się na zewnątrz i we wnętrzu państw walka motywowana jest względami tożsamości etnicznej, rasowej lub religijnej. Cechuje ją odejście od znanych tradycyjnym wojnom celów, metod i środków prowadzenia działań zbrojnych. Większość aktów przemocy zostaje skierowana wobec ludności cywilnej. Jej efektem są migracje i niewyobrażalne okrucieństwo. Wreszcie polityka poprzez wojnę posiada własne mechanizmy ekonomiczne.

Wojna Rosji przeciwko Ukrainie, ale i inne trwające bądź zakończone w pozimnowojennej rzeczywistości uzmysławia słabość i niewydolność systemu międzynarodowego. Ale nie tylko. Zagrożenie wojną jako jedna z kluczowych kategorii dla rozumienia poczucia bezpieczeństwa współczesności dalece zmusza do rozszerzenia zakresu analizy. Odnosi do kolejnych sfer jego zapewnienia, od klasycznej wojskowej poprzez polityczną, ekonomiczną, społeczną, zdrowotną i kolejne.

Na ile wojna toczona na Ukrainie jest areną gwałtownego przełomu? Prawdopodobnie będzie ważnym etap w ewolucji Ukrainy w stronę demokratyzacji społeczeństwa i politycznych elit. zwycięska walką w obronie państwa stała się podwaliną ukraińskiej tożsamości narodowej. Władza, opozycja, społeczeństwo, klany oligarchiczne, które do jej wybuchu rywalizowały uległy dekompozycji. Wojna dla Ukraińców to efekt tworzenia się na Ukrainie społeczeństwa obywatelskiego, którego podstawą stają się jej obrońcy o dużym stopniu politycznej świadomości. U jej podstaw leżą dokonujące się przemiany społeczno- polityczne, kształtujące świadomego obywatela, gotowego bronić niepodległości swojego państwa. Wojna od lutego 2022 r. to ostatni etap ukraińskiego narodowego odrodzenia. System polityczny na Ukrainie ewoluował w wielkim stopniu w przeciągu kilkunastu lat niepodległości. Do czasu wybuchu wojny linia podziału ideologicznego na scenie ukraińskiej pierwszych lat niepodległości przebiegała przez różnorakie kwestie. Od oceny roli socjalizmu jako ideologii i praktyki społecznej w byłym ZSRR, poprzez stosunek do własności prywatnej, rynku, wolności jednostki, tradycyjnych norm moralnych, demokratyczności ustroju państwa, wartości narodowych, nacjonalizmu. W toku polityki wojennej przybrał jedyny wymiar, niezależności państwowej Ukrainy. Zwiększyło to na pewno świadomość polityczną wśród obywateli Ukrainy, którzy zaczęli rozumieć swoją odpowiedzialność za państwo, w konsekwencji doprowadzi to wymiernych efektów w dziedzinie demokratyzacji państwa. Silny ośrodek prezydencki, zdające egzamin w wyniku wojny struktury demokratyczne przechodzą znaczące przemiany i będą determinowały obroniony niepodległy byt państwa. Naturalną konsekwencją powinien stać się rozwój społeczeństwa obywatelskiego i systemu politycznego na Ukrainie. Bardzo interesująca jest zwłaszcza ta pierwsza kwestia. Zapał wojenny nie może zostać jednak zmarnowany i zostanie prawdopodobnie wykorzystany do budowy ukraińskiej świadomości narodowej. Ukraińcy mogą stworzyć skonsolidowane politycznie społeczeństwo. Przebieg wojny dowodzi, iż choć podziały regionalne i językowe istnieją, to jednak, w przestrzeni toczącej się wojny są mocno wyolbrzymiane na potrzeby propagandowe. Faktem jednak jest, że Ukraińcy chcą żyć w integralnym terytorialnie, niepodległym państwie.

Analizując procesy powstałe w wyniku wojny nie sposób pominąć oceny czynnika zewnętrznego. Do 24 lutego 2022 r. w powszechnej opinii – także międzynarodowej – funkcjonowało przekonanie o wyraźnej konfrontacji na Ukrainie zwolenników prozachodniego z prorosyjskim modelu polityki. W czasie militarnych zmagań politycy ukraińscy odrzucili ten ostatni wariant. Formowane od końca lat osiemdziesiątych XX w., grupy, partie i ruchy narodowo- demokratycznej i nacjonalistycznej orientacji przyjmują postulaty prozachodnich wartości. W konsekwencji rodzi to zmiany natury przemiany geostrategicznej Ukrainy. Wpłyną one w znacznym stopniu na strukturę i funkcjonowanie także międzynarodowego ładu w różnych dziedzinach stosunków politycznych i bezpieczeństwa, ekonomicznej, kulturowej, ochrony środowiska, kwestii humanitarnych. Katalog problemów jest wręcz nieograniczony biorąc pod uwagę kryterium podmiotowe i przedmiotowe, wymiar regionalny i globalny.

Projektowana konferencja dedykowana jest zagadnieniom, które wiążą się z możliwymi zmianami ładu międzynarodowego stanowiącego skutek wojny w Ukrainie i następstwami trwającej wojny z punktu widzenia relacji międzynawowych. Konferencja służy wyartykułowaniu możliwych konsekwencji dla funkcjonowania państw i społeczeństwem w bliższym i dalszym sąsiedztwie trwających konfliktów zbrojnych. Równocześnie uwaga zostanie skierowana na egzegezę przyczyn sięgania przez państwa i ich przywódców do środków wojskowych w polityce zagranicznej. Na tym tle analizie zostanie poddana kwestia przywództwa politycznego, jego znaczenia w kontekście działań militarnych, dla przykładu tych prowadzonych w Ukrainie.

Równocześnie z uwagi na złożony charakter zagrożeń wynikających z trwających konfliktów zbrojnych, w tym wojny w Ukrainie należy je analizować z uwzględnieniem horyzontu czasowego, mając na uwadze na krótko i długoterminowe koszty i konsekwencje wynikające z prowadzonych działań wojennych.

Czy szeroko rozumiany Zachód i szereg form instytucjonalno-prawnych opartych na liberalnych wartościach są w stanie zagwarantować politykę bezpieczeństwa Ukrainy to dylemat, który muszą rozwiązać społeczeństwa demokratycznego świata.

• Czy istnieją nowe formy współpracy realizowanych przez polityków, inaczej interpretujące wymiar klasycznych mechanizmów współpracy takich jak: polityka równoważenia, kompromis, otwartość, pewność, stabilność, całość, tożsamość?
• Jak kształtować się będzie po zakończeniu wojny na Ukrainie struktura systemu międzynarodowego, to jest, czy będzie miała charakter jednobiegunowy, dwubiegunowy czy trójbiegunowy (USA – Chiny – UE), czy też wielobiegunowy?
• Jak kształtować się będzie architektura bezpieczeństwa i integracji w Europie pod wpływem wojny pomiędzy sąsiedzkimi krajami, Ukrainą i Rosją?
• Czy i jaki wpływ w wymiarze globalnym będzie miała wojna w Ukrainie?

   

  Sformułowane problemy znajdą swoje odzwierciedlenie w obszarach tematycznych konferencji:
  – Militarne i niemilitarne zagrożenia dla bezpieczeństwa państw;
  – Społeczność międzynarodowa wobec konfliktu w Ukrainie;
  – Prawo międzynarodowe i jego znaczenie w kontekście trwających wojen i konfliktów zbrojnych;
  – Konflikty zbrojne i ich reperkusje w wymiarze politycznym, społecznym, ekonomicznym;
  – Problem przywództwa politycznego w czasach wojen i kryzysów;
  – Wojna w Ukrainie i jej implikacje punktu widzenia relacji międzynarodowych;
  – Wojna w Ukrainie a architektura bezpieczeństwa w Europie i na świecie;

W imieniu Organizatorów

dr hab. Renata Podgórzańska, prof. US

Komitet organizacyjny konferencji:

dr hab. Renata Podgórzańska, prof. US – Przewodnicząca Komitetu Organizacyjnego

Członkowie:

dr hab. Jarosław Piątek, prof. US

dr Dorota Kowalewska

dr Olga Łozińska

dr Julia Kołodziejska

dr Oleksandr Veretilnyk

Sekretarze konferencji:

dr Aleksandra Raba-Schulze

dr Maria Ochwat

Podstawowe informacje

• Konferencja uzyskała dofinansowanie w ramach programu Doskonała nauka – Wsparcie konferencji naukowych
  Zgłoszenie udziału w konferencji prosimy przesłać do 19 maja 2024 r. drogą elektroniczną na adres mailowy: raba-schulze@usz.edu.pl
• Formularz do pobrania
• lub wypełnić formularz online 
• Wydarzenie na facebooku

Konferencja odbywać się będzie w formule hybrydowej,

Opłata konferencyjna wynosi: 350 zł dla pracowników naukowych (300 zł dla członków PTNP), 200 zł dla doktorantów (150 zł dla członków PTNP) (termin uiszczenia opłaty konferencyjnej: do 31 maja 2024 r.).W ramach opłaty konferencyjnej przewidujemy:

• publikację tekstów (po uzyskaniu pozytywnej recenzji), materiały konferencyjne, catering w trakcie obrad, uroczystą kolację.Opłatę należy uiścić na poniży rachunek bankowy:

ING Bank Śląski S.A.

• 46 1050 1559 1000 0022 8790 4474

W tytule należy podać numer subkonta „0157” 

• Organizatorzy nie zapewniają noclegów. Zachęcamy do zapoznania się z rozległą bazą noclegową  Służymy wsparciem w znalezieniu dogodnego noclegu.

ENG VERSION

Institute of Political Science and Security Studies
of the University of Szczecin

Chair of Research on Migration and Social Movements

Chair of Security Studies

Polish Political Science Assosiation, Szczecin branch

International Scholarly Conference

War in politics. Politics of war

Szczecin, 6-7 June 2024

Analysing the reality around us it is difficult not to agree with a statement that military violence (war) is undoubtedly not alien to any era. Wars of our time and the mechanism of the use of violence in them result from a number of processes. Despite war having been universally recognized as the greatest horror possible and despite the fact that it has lost its legitimisation, the spirit of politics does not allow for it to be completely discarded. The war in Ukraine going on since 24 February 2022 is a perfect example here. Cruelty, ruthlessness and bloodiness have become inseparable elements of the relation of Russia’s and Ukraine’s today’s policies. Unfortunately, this example is not unique in contemporary international relations where foreign policy is often run using military measures treated by the country that relies on them as justified by national interest.

It is quite commonly believed that international law only negligently impacts countries’ behaviour. Such a view on international law is typical to the most prevalent, realistic approach to international politics. In the realistic approach, the world is dominated by countries always driven by national interest. Politics through war involves a multitude of participants involved in the fighting. This means that conflicts are often called “privatised” wars. The fight carried out inside and outside of countries is motivated by considerations of ethnic, racial or religious identity. A departure from goals, methods and measures common to traditional wars is typical to it. Most acts of violence are directed against civilians. Its effects include migrations and unimaginable cruelty. Finally, politics through war has its own economic mechanisms. Russia’s war against Ukraine, but also other wars, on-going or finished, in the post cold war reality, makes us realize the weakness and inefficiency of the international system.

But not only that. The threat of war as one of the key categories for the understanding of the sense of security of contemporary times strongly forces us to extend our scope of analysis. It refers to subsequent spheres of ensuring such security, from a classical military realm, to political, economic, social, health-related and other spheres.

To what extent is the war in Ukraine an arena for a sharp breakthrough? The stage of Ukraine’s evolution towards democratization of society and of political elites will probably be important here. A victorious fight in defence of the country has become a foundation of Ukrainian national identity. The ruling party, opposition, society and oligarchic clans that had competed before the outbreak of the hostilities have now disintegrated. The war for Ukrainians is the effect of creation of a civil society in Ukraine. Defenders of political awareness are becoming its foundation to a large extent. At its basis lie social and political transformations that are modelling a conscious citizen, ready to defend independence of his and her country. The war that began on 22 February 2022 is the last stage of Ukrainian national rebirth. The political system in Ukraine has been evolving largely in the last dozen or so years of independence. Until the outbreak of the war, the demarcation line of ideological division at the Ukrainian arena of the first years of independence had run across various issues. From the evaluation of the role of socialism as an ideology and social practice in the former USSR, to the attitude to private ownership, market, freedom of the individual, traditional moral norms, democracy of the state’s system, national values, to nationalism. It has taken a single dimension in the course of the war politics – Ukraine’s national independence. This has certainly increased political awareness among citizens of Ukraine, who began to understand their responsibility for the country, which in consequence will lead to measurable effects in the field of democratization of the state. A strong presidential centre and democratic changes that do well as a result of the war are undergoing profound changes and will determine the state’s defended existence. The development of civil society and a political system in Ukraine should become a natural consequence. The first issue is particularly important. However, the war zeal cannot be wasted and will probably be used to build Ukrainian national consciousness. Ukrainians may create a consolidated political society. The course of the war proves that even though regional and linguistic divisions do exist, they are grossly exaggerated in the context of the on-going war for propaganda purposes. Still though, Ukrainians do want to live in a territorially integral and independent state.

Analysing the processes that have emerged as a result of the war, it is impossible to ignore the evaluation of the external factor. Until 24 February 2022 it had been universally believed, also internationally, that there had been express confrontation of proponents of the Western model of politics with those who advocated the pro-Russian model. Ukrainian politicians have rejected the former variant during the military struggles. Groups, parties and movements with a democratic and nationalistic orientation, formed since the late 1980s, have been adopting postulates of pro-Western values. As a consequence, it triggers changes to the nature of the transformation of geo-strategic Ukraine. They will also greatly affect the structure and operation of the international order in various field of political relations and security, economy, culture, environmental protection and humanitarian questions. The catalogue of problems is in fact unlimited given the personal and material criterion and the regional and global dimension.

This conference is dedicated to issues of possible changes in the international order which is a result of the war in Ukraine and to the consequences of the on-going hostilities from the point of view of international relations. The conference serves to articulate possible consequences for the operation of states and societies in a closer or further neighbourhood of the on-going armed conflicts. At the same time, attention will be focused on the exegesis of causes for states and their leaders reaching for military measures in foreign policy. With this in the background, the question of political leadership and its importance in the context of military actions (for example, those carried out in Ukraine), will be analysed.

At the same time, given the complex nature of threats resulting from the on-going armed conflicts, including the war in Ukraine, they must be analysed with consideration to the time horizon, including short- and long-term costs and consequences resulting from the hostilities.

• Are the broadly understood West and an array of institutional and legal forms based on liberal values able to guarantee Ukraine’s security policy? It is a dilemma that must be solved by the societies of the democratic world.
• Are there any new forms of cooperation used by politicians that differently interpret the dimension of classic mechanisms of cooperation, such as: balancing, compromise, openness, certainty, stability, wholeness, identity?
• What will the structure of the international system be like after the war in Ukraine, that is, will it be unipolar, bipolar or tripolar (USA-China-EU), or multipolar?
• How will the architecture of security and integration in Europe be modelled under the influence of the war between neighbouring countries, Ukraine and Russia?
• Will the war in Ukraine have a global impact? If yes, what will it be like?

These problems will be reflected in the conference’s thematic areas:

• Military and non-military threats to security;
• International community vis-a-vis the conflict in Ukraine;
• International law and its importance in the context of on-going wars and armed conflicts;
• Armed conflicts and their repercussions in the political, social and economic dimension;
• The problem of political leadership in the time of wars and crises;
• War in Ukraine and its implications from the point of view of international relations;
• War in Ukraine and the architecture of security in Europe and worldwide;

On behalf of the organizers,

dr hab. Renata Podgórzańska

professor of the University of Szczecin